Xena Serentia

Zielarstwo zajmuje sie uprawą, budową, wlasciwosciami a w konsekwencji odkrywaniem zastosowania roslin, oraz wszelkimi procesami w swiecie flory.   

Zioła - rośliny, wykorzystujemy je w
- Kuchnia
- Kosmetyka
- Medycyna
- Zapach
- Barwnik















[1.1] Zielarstwo. Przykazania Zielarza.

Zielarstwo zajmuje się wszelkimi zagadnieniami dotyczącymi roślin - ich hodowlą,uprawą, zbiorem, przechowywaniem i tworzeniem mieszanek ziołowych,wyciągów, nalewek i złożonych leków naturalnych oraz izolacją ciał czynnych z surowców roślinnych. Stanowi jedną z gałęzi ogrodnictwa.Mechanizmami działania leków roślinnych oraz ich zastosowaniem zajmuje się ziołolecznictwo (fitoterapia, fitofarmakologia).

1. Przykazania Dobrego Zielarza
-  Rośliny trzeba szanować.
-  Roślin nie wolno deptać.
-  Rośliny zrywaj w określonym celu.
-  Rośliny trzeba zbierać z umiarem, w miarę potrzeb.
-  Zioła zbieraj w odpowiedniej porze.
-  Susz oczyszczone zioła.
-  Zioła przechowaj maksymalnie przez rok.
-  Nie zbieraj roślin trujących.
-  Nie marnotraw ziół.
-  Zioła stosować godnie z zaleceniami.

2. Co potrzebne jest zielarzowi?
-  Łopatki
-  Grabki
-  Wiadro
-  Worek
-  Sznurek
-  Konewka
-  Woda
-  Ziemia

3. Magiczne sprzęty potrzebne w zielarstwie
-  Nauszniki
-  Smoczy Nawóz
-  Nawóz Lullabali
-  Rękawice ze skóry smoka

4. Kiedy zbierać zioła?
Na ogól zbiór roślin przeprowadza się w czasie suchym iciepłym,ponieważ rośliny zmoczone deszczem trącą swoje zalety.Najlepiej żebrać je przed południem lub wieczorem - ta pora najbardziejim odpowiada.

5. Zostaję zielarzem, co zbierać?
-  Korę drzew
-  Korzenie i kłącza
-  Kwiaty
-  Łodygi i liście
-  Owoce
-  Pączki

6. Jak suszyć rośliny?
Zioła najlepiej suszyć, w miejscu zacienionym i przewiewnym. Suszyćzioła można przez rok. Przechowywać je, trzeba w woreczkach byniezwilgotniały.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1.2] Budowa rośliny kwiatowej
 
KWIATY -Kwiaty służą do rozmnażania, zawierają bowiem narządy rozrodcze roślinwytwarzające żeńskie komórki jajowe i męski pyłek. Niezależnie od tego,czy kwiaty są olśniewająco piękne, czy też małe i skromne, czy mająjaskrawe kolory czy łagodne tony pastelowe, czy wydają przyjemnyzapach, czy raczej odstręczającą woń, wszystkie kwiaty łączy jedno -funkcje rozrodcze.

ŁODYGA - Może być gruba albo cienka, zielona albo zdrewniała.Znajduje się w niej tkanka przewodząca wodę i składniki pokarmowe odkorzeni do liści i kwiatów. Łodygi są giętkie i mogą się obracać wróżnych kierunkach, zapewniając stale korzystne ustawienie liści doświatła.

LIŚCIE są najczęściej płaskimi, zielonymi częściami rośliny, wktórych zachodzą ważne dla życia procesy fotosyntezy i oddychania. Liśćskłada się z blaszki, poprzerastanej nerwami, oraz ogonka; może miećnajróżniejsze formy, kolory i rozmiary.

KORZENIE - Korzenie służą do umacniania roślin w podłożu,pobierania z niego wody i składników pokarmowych i przenoszenia ich doinnych części rośliny oraz magazynowania substancji 

PODZIAŁ ROŚLIN
Rośliny pełniły i pełnią ważną rolę w życiu ludzi. W tej chwili, ze względu na szerokie zastosowanie roślin dzielimy je na:

Rośliny lecznicze
Rośliny regenerujące
Rośliny odtruwające
Rośliny trujące
Przyprawy
Rośliny ozdobne

PODSTAWOWE POJĘCIA ZIELARSKIE
NAPAR - wywar otrzymywany przez zalewanie ziół wrzącą wodą.
ODWAR - wywar sporządzony z surowców odpornych na wysoką temperaturę.
ZIELNIK - zbiór, drukowana lub ręcznie wykonana kolekcja opisanychrycin lub zasuszonych roślin, utrzymana zwykle w formie zeszytowej.
UŻYTKI LEŚNE - są to płody leśne i różne dobra materialne pozyskiwane z lasu.
ŁĄKA - obszar lądowy, na którym rośnie zwarta roślinność zielna z dominacją lub znacznym udziałem traw.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1.4] Części roślin. 

W ziołolecznictwie najczęściej używane są następujące wysuszone i odpowiednio rozdrobnione rośliny lub ich części:

BULWA- podziemny, zmięśniały pęd wypełniony materiałamizapasowymi. Bulwy zbiera się jesienią lub wczesną wiosną. Do zbiorówjesiennych przystępujemy po obumarciu nadziemnej części rośliny,natomiast do wiosennych – przed rozpoczęciem wegetacji. Po wykopaniusurowiec należy oczyścić i usunąć drobniejsze korzenie.

CEBULA- podziemny pęd o bardzo skróconej łodydze i silnie zgrubiałych w nasadach łuskowatych liściach.

DREWNO- zdrewniała część gałęzi, pni i korzeni drzew lub krzewów.

KŁĄCZE- pęd podziemny z węzłami, międzywęźlami, pączkami orazzredukowanymi łuskowatymi liśćmi. Kłącza zbiera się (tak jak bulwy)jesienią lub wczesną wiosną. Po wykopaniu surowiec należy oczyścić iusunąć korzenie boczne.

KORA- tkanka okrywająca gałązki krzewów i drzew, zawierającatakże tkanki leżące pod nią, dochodzące do miazgi. Podczas zbioruuważamy, by nie uszkodzić warstwy podkorzeniowej (miąższu). Koręzbieramy w momencie, gdy drzewa puszczają soki (wczesną wiosną), zgałęzi ściętych (zbieranie prosto z drzewa powoduje próchnienie lubgnicie) i suszymy w przewiewnym miejscu.

KORZEŃ- podziemna część rośliny nie mająca węzłów, międzywęźli i zredukowanych liści.

KOSZYCZEK- kwiatostan charakterystyczny dla rodziny złożonych.

KWIAT- organ roślinny zawierający części generatywne. Kwiatyzbiera się, gdy osiągną wielkość i kolor charakterystyczny dla danegogatunku. Ponieważ najczęściej kwiaty dojrzewają na roślinienierównomiernie, zbierane są sukcesywnie, kilkakrotnie.

KWIATOSTAN- skupienie pojedynczych kwiatów na łodydze. LIŚĆ-organ służący roślinie m.in. do procesu fotosyntezy. Liście zbieramyzanim roślina zakwitnie, do zbierania nadają się liście żywo zielone,bez uszkodzeń i plam (spowodowanych najczęściej przez pasożyty).

NASIENIE- narząd służący roślinie do rozmnażania. Nasiona należyzbierać przed stanem pełnej dojrzałości owocu, ponieważ zebrane zbytpóźno mogą się osypywać, powodując duże straty.

OWOCNIA- jest częścią owocu po usunięciu nasion.

OWOC- organ rozwijający się z zalążni po zapłodnieniu komórkijajowej. Owoce zbiera się w stanie dojrzałości, w zależności od gatunkujest to okres od czerwca do września. Podobnie jak w przypadku kwiatów,owoce dojrzewają nierównomiernie i pozyskujemy je w miarę dojrzewania.Owoce mięsiste zbiera się w dni suche i słoneczne (wtedy nie gniją inie pleśnieją), natomiast owoce suche (nasiona) w dni pochmurne i przedobeschnięciem rosy, zapobiegając w ten sposób ich obsypywaniu.

PĄCZEK- nierozwinięty pęd otoczony łuskami ochronnymi, z któregowiosną rozwija się łodyga z liśćmi i kwiatami. Pączki powinny byćzbierane przed pęknięciem.

SZYSZKA- żeński kwiatostan, a później owocostan.

ZARODEK- zarodek roślinny.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pierwsze zapisane wiadomości o ziołach pochodzą sprzed 6000 lat p.n.e.

Najsumienniej przekazywali je starożytni Egipcjanie. W tak zwanym papirusie Ebersa (XIV w. p.n.e.) wymienionych jest kilkaset roślin leczniczych wraz ze sposobami ich stosowania. Również kilkaset ziół leczniczych znano w Babilonii i Asyrii, wiedziano, jak je zbierać i suszyć. Co najciekawsze - wiele z tych wiadomości jest aktualnych do dziś. Roślinami leczniczymi interesował się nawet słynny prawodawca Hammurabi. Wielotysięczną historią zielarstwa mogą poszczycić się także Chińczycy. Początki lecznictwa sięgają w tym kraju końca III tysiąclecia p.n.e. Cesarz Shen Nung, zwany ojcem chińskiego rolnictwa i lecznictwa oraz sztuki sporządzania leków, wprowadził wiele nowych, wówczas roślin uprawnych, jak ryż, pszenica, proso i jęczmień i ugruntował znajomość roślin leczniczych. Wydany jego staraniem około 2700 r. p.n.e. zielnik, który obejmował ogółem 365 leków, głównie roślinnych.

Z czasem, po poznaniu zastosowania wielu roślin i ziół zaczęto nimi handlować. W starożytności między krajami Wschodu i Południa kwitł ożywiony handel i to on przyczynił się do rozpowszechnienia ziół. Prym w handlu wiedli Egipcjanie, Fenicjanie, Syryjczycy oraz Persowie.

Zainteresowanie ziołami objawiały najtęższe umysły i często pisarze czy filozofowie wykazywali solidną wiedzę botaniczną. Do takich należą przede wszystkim Hipokrates z Kos, zwany ojcem medycyny (ok. 460-377 p.n.e.) i Teofrast z Eresos (370-287 p.n.e.), uczeń Arystotelesa. Gwiazdą pierwszej wielkości w zielarstwie w czasach rzymskich był Dioskurides Pedanios (I w.), Grek z pochodzenia, przyrodnik, zatrudniony jako lekarz rzymskich legionów. Lekarz rzymski greckiego pochodzenia, Galen z Pergamonu (ok. 130-200), opisał ponad 400 roślin leczniczych w taki sposób, że stworzył podwaliny późniejszej farmacji. Podobne znaczenie ma starsze o około 100 lat dzieło Scriboniusa Largusa.


1. Co to jest zielarstwo?

Zielarstwo jest to nauka o roślinach magicznych, ich pielęgnacji i hodowli.
Rośliny magiczne czarodzieje hodowali już od starożytności. Zajmowali się tym głównie kapłani (którzy byli czarodziejami, ale mało który mugol o tym wiedział). Leczyli oni ziołami najprzeróżniejsze choroby.
Gdy ktoś domyślał się kim byli lub gdy im jakoś przeszkadzał, to potajemnie wsypywali im do posiłku jakąś trującą roślinę.

Ziołolecznictwo – dział medycyny zajmujący się wytwarzaniem leków ziołowych.

2. Skrzeloziele

Nazwa Skrzeloziele powstała w wyniku połączenia angielskich słów gill (skrzele) oraz weed (ziele).
Posiada bardzo odtrącający wygląd. Przypomina zwintek oślizgłych, szczurzych ogonów barwy szarozielonej. Zaliczane jest do roślin wodnych. Jest jadalne. Konsumowanie przypomina żucie bezkręgowca. Całkowite jego spożycie daje możliwość bezstresowego przebywania pod wodą przez określony czas (Jedyny udokumentowany przypadek pozwalał przebywać człowiekowi pod wodą przez 60 minut). Konsument pod wpływem spożytej rośliny zmienia swój wygląd. Sama przemiana trwa niezmiernie krótko. Jest jednak nieprzyjemna, a nawet bolesna. Po krótkiej chwili człowiek posiada za uszami skrzela, między palcami u rąk i stóp widoczne są błony pławne, a stopy zamieniają się w płetwy. Barwa ciała zmienia się lekko na kolor zielony. Przebywanie w taki sposób pod wodą jest od teraz wielką przyjemnością.

3. Znani Zielarze

Najbardziej szanowanymi polskimi zielarzami są franciszkanie. Dokładnie Czesław Klimuszko i Tadeusz Sroka.


Czesław Klimuszko – franciszkanin, polski kapłan, zielarz. Urodzony w Nierośnie. Studiował oddziaływanie drzew na ludzi.  Po skończeniu studiów podzielił je na 3 grupy, patrząc własnie na „oddziaływanie”:

1.      Wpływające korzystnie
2.      Obojętne
3.      Wpływające niekorzystne
Zadać pytanie można co mają drzewa do Zielarstwa? Mają bardzo dużo. Np. dzięki sokom różnych drzew robi się nalewki lecznicze. Jego dzieła w literaturze  to : „Szukajmy szczęścia w przyrodzie” i „Powrót do ziół”.

Grzegorz Sroka – franciszkanin, zielarz. Urodzony w Gorliczynie. Zmarł niedawno, w roku 2006. Jest propagatorem ziołolecznictwa. Ojciec Grzegorz Sroka twierdził, że leczenie ziołami może być znakomitym uzupełnieniem medycyny konwencjonalnej. Predyspozycje do stosowania niekonwencjonalnych metod leczniczych odkrył już w czasie służby wojskowej, gdzie jako instruktor sanitariuszy mógł z powodzeniem pomagać chorym. Opracował ponad 20 preparatów ziołowych. Był autorem poradników zielarskich oraz propagujących zdrowy tryb życia. Wskazówki lecznicze były udostępnione również w internecie na stronach prowadzonych przez zakonników.

4. Paprocie

Obecnie na świecie rośnie około 10 000 gatunków paproci, co jest liczbą małą w porównaniu do ich prehistorycznej różnorodności.

Charakterystyka:

Jest to grupa bardzo niejednorodna, aczkolwiek można wyróżnić kilka wspólnych cech. Są to zazwyczaj rośliny zielne, wyjątkowo drzewiaste. Paprocie nie mają możliwości tworzenia tkanek wtórnych, a tym samym przyrostu na grubość, aczkolwiek, być może taką możliwość miały niektóre gatunki kopalne. W tej grupie roślin powstały poprzez przekształcenie systemów telomowych typowe liście makrofilne. Liście takie są zazwyczaj podzielone na charakterystyczne blaszki, które za młodu mają formę pastorału. Paprocie wytwarzają wielokomórkowe łuski na łodygach oraz na osiach liści. Zarodnie ułożone są na spodniej stronie liścia, często tworzą grupy (tzw. synangia) i przeważnie posiadają mechanizmy otwierające. Są to przeważnie formy jednakozarodnikowe.

Rozmnażanie:

Na spodniej stronie liści wykształcają się brązowe kupki zarodni. Są to skupiska zarodni, w których powstają zarodniki. Z zarodnika powstaje przedrośle (zielone i "sercowate"). Na przedroslu występują rodnie i plemnie. W obecności wody plemniki przepływają do rodni. Następuje zapłodnienie i powstaje zygota. Zygota po wielu podziałach rozwija się w samodzielną roślinę - młody sporofit.

5. Tentakula

Etymologia - od łaciny tento (tempto) - "macać", ale i "napadać", "atakować"

Tentakula co to właściwie jest?

Dziś zadamy sobie właśnie to pytanie.
Tentakule jest to rodzaj rośliny, jednak wykazującej jednak dużo cech zwierzęcych. Występują trzy główne odmiany tentakul. Każda z nich ma nieco inny kształt, jest mniej lub bardziej przydatna we współczesnej magii. Głównie różnią się rozmiarami i poziomem agresji wobec innych roślin oraz zwierząt. Wszystkie mają jednak z grubsza taki sam kształt. Mają korzenie w kształcie grubej bulwy, nieco spłaszczonej po bokach. Z tych spłaszczonych boków odrastają czerwonobrunatne, fosforyzujące wypustki. W tych odrostach magazynowane są substancje odżywcze oraz nadmiar wody. W przypadku tentakuli afrykańskiej przechowywany tam jest także jad. Z wyżej wspomnianej bulwy wyrastają macki. Mogą się wyjątkowo rozciągać (długość macek poszczególnych gatunków tentakul - poniżej). Z wiekiem bulwa tentakuli nie powiększa się, a zamiast tego jej macki wydłużają się. Macki są czerwone i kolczaste, aczkolwiek bezlistne. Poruszają się wyjątkowo szybko (jak na roślinę oczywiście) i działają niezależnie od innych macek. Są wyjątkowo podatne na bodźce. Najlepszą metodą walki z tentakulą jest: polanie macki kwasem lub silne uderzenie (oczywiście większość zaklęć daje lepsze skutki, ale niekoniecznie musimy być zaopatrzeni w różdżkę). W przypadku drugiej formy obrony należy szybko cofnąć dłoń. W innym wypadku dłoń może zostać ugryziona (w przypadku tentakuli jadowitej) bądź ugryziona, zakażona (najczęściej śmiertelnie) jadem, albo pochwycona, uniesiona w powietrze razem z właścicielem i silnie ciśnięta o ziemię.
Każdy gatunek tentakuli rozmnaża się bezpłciowo, poprzez podział macki (jedyny taki przykład rozmnażania w całej faunie i florze świata!). Gdy dochodzi do rozmnażania jedna macka odczepia się od bulwy i może przez około jedną godzinę wędrować samodzielnie. Jeżeli do tego czasu nie znajdzie odpowiedniego gruntu to obumiera. Jeżeli znajdzie, to zakopuje część macki w ziemi, gdzie po paru dniach gubi je i zmienia się w bulwę. Taka macierzysta macka już nie rośnie, a z czasem pozostaje najkrótszą, lecz najsilniejszą kończyną tentakuli.


6. Charakterystyka trzech głównych odmian tentakul:

Tentakula pospolita (Tentacle bicornis)
Występuje praktycznie na niemal każdym ziemskim kontynencie (nie potwierdzono występowania tentakul pospolitych jedynie na Antarktydzie). Mimo, że żyją na ogromnych obszarach, nie są tak często spotykane jak powinny (z racji swej nazwy). Jednakże nawet przeciętny mag może je wykryć w promieniu pól kilometra wykorzystując prosty czar wykrywaniamagicznych roślin (tentakula to oczywiście magiczna roślina jakby ktoś nie zauważył). Jednak osobnik nie używający magii (czyt. Mugol) nigdy nie zobaczy tentakuli, ponieważ tentakula wyczuwając obecność człowieka chowa macki pod ziemię. Nigdy nie odnotowano przypadku, aby jakiś człowiek wykopał tentakulę. Tentakula jest niegroźna dla ludzi ani większych zwierząt. Żywi się małymi owadami, które pochwycone przez macki wciągane są do malutkich otworków w bulwie, a tam powoli trawione. Tentakula pospolita nie ma żadnych specjalnych magicznych zdolności, lecz ze względu na prostotę budowy i ciekawe zachowanie poznaje je każdy student pierwszego roku w Hogwarcie. Można je tam znaleźć w cieplarni numer jeden. Dodatkowe informacje: grubość bulwy: około 8 centymetrów, długość macek: do 1,5 metra, grubość macki: około 1 centymetra, długość życia: do 3 lat, rozmnażają się w wieku 2 lat.

Tentakula jadowita (Tentacle poisonidus)
Występuje w Europie, Bliskim Wschodzie oraz w Afryce Północnej. Są znacznie rzadsze niż tentakule pospolite. Ogólnie zachowuje się podobnie jak ich mniejsi krewniacy. W przeciwieństwie do nich jednak, ich macki wyposażone w malutkie haczyki, które mogą mocno nadwerężyć skórę (tzw. „gryzienie”). Zagłębiają się w ciało, a kiedy ofiara stara się oderwać mackę od ciała, odrywa kończynę z kawałkiem ciała. Jednak także ten gatunek nie jest zbyt groźny dla ludzi. Pożera jednak już większe stworzenia jak małe ssaki, żaby itp. Z tentakuli jadowitej wytwarza się parę składników do czarów. Najpopularniejsze to: haczyki, końcówki macek i czerwonobrunatne wypustki (zwane też „krwistym proszkiem”). Jedna tentakula jadowita znajduje się w Hogwarcie, w cieplarninumer trzy. Dodatkowe informacje: grubość bulwy: około 40 centymetrów, długość macek: do 8 metrów, grubość macki: do 5 centymetrów, długość życia: do 20 lat, rozmnażają się w wieku 6 lat.

Tentakula afrykańska (Tentacle africana)
Występuje w Afryce Środkowej, na niewielkich obszarach. Są wyjątkowo rzadkie. Ze względu na ich rozmiary oraz silny jad, są wyjątkowo niebezpieczne, dla prawie każdego żywego stworzenia. Obserwowane są dwadzieścia cztery tentakule afrykańskie. Muszą być ciągle kontrolowane w celu zapewnienia ochrony Mugolom i czarodziejom. Przypuszczalnie istnieje ich więcej, jednak nic o nich nie wiadomo. Nie zaobserwowano ani jednego rozrodu tych ogromnych stworzeń. Są pod ścisłą ochroną. Nie sprawdzono czy można z nich uzyskiwać składniki do czarów. Na szczęście w Hogwarcie nie ma ani jednej tentakuli afrykańskiej.Dodatkowe informację: grubość bulwy około 3 metrów, długość macek: do 60 metrów, grubość macki: do 30 centymetrów, długość życia: brak danych, rozmnażają się w wieku: brak danych.

7. Herbata

Herbata to wiecznie zielona roślina z rodzaju kamelia, pochodząca z południowo-wschodniej Azji. Uprawia się krzewy herbaty chińskiej (Camellia sinensis, syn. Thea sinensis), drzewa herbaty asamskiej (Camellia assamica) oraz ich mieszańce – herbatę gruzińską i cejlońską. Uprawiana w wielu krajach strefy zwrotnikowej, także poza Azją, dla pączków i liści, z których po uprzednim przygotowaniu (suszenie, czasami fermentacja) przyrządza się napar o tej samej nazwie. Nazwą „herbata” określa się również napary z innych ziół, np. herbata rumiankowa, herbata paragwajska, herbata Rooibos.
Ludzie zaczęli delektować się herbatą 3 tys. lat temu w Chinach. Dziś pija się ją również z cytryną, mlekiem, przyprawami, a w Tybecie nawet z dodatkiem masła. Herbatę dla Europy odkryli w początkach XVII wieku holenderscy i portugalscy kupcy, prowadzący w tym czasie ożywiony handel na Dalekim Wschodzie. W ładowniach żaglowców wraz z innymi cennymi towarami, takimi jak tkaniny jedwabne, przyprawy korzenne czy porcelana, przemierzała pod okiem wytrawnych żeglarzy tysiące mil, z Chin do Europy, aby po wielomiesięcznej podróży dotrzeć do portugalskich i holenderskich portów, skąd ekspediowano ją dalej do Niemiec, Francji, Włoch oraz krajów bałtyckich.